Hayvanât Ekibi Faisal Husain Moderatörlüğünde ANAMED’e Konuk Oldu

Hayvanât ekibi, ANAMED'deki panelde hayvan tarihçiliğinin sınırlarını, kaynaklarını ve yöntemlerini tartıştı. Osmanlı'dan erken Cumhuriyet'e uzanan örneklerle hayvanların tarihsel rollerine ışık tutan konuşmacılar, disiplinlerarası işbirliğine ve yeni kuramsal açılımlara dikkat çekti.

ANAMED’in ev sahipliğinde ve Faisal Husain’in moderatörlüğünde gerçekleşen “Hayvanât: Hayvan Tarih Ağı” panelinde  hayvan tarihinin sınırları, kaynakları ve yöntemleri ele alındı. Cihangir Gündoğdu ile İbrahim Can Usta, Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemlerinden örnekler sunarak insan dışı hayvanların tarih yazımındaki görünmez rollerine değindiler. Konuşmalarında hayvanların yalnızca edilgen varlıklar değil, aynı zamanda tarihsel failler olarak ele alınması gerektiğini vurgulayan konuşmacılar; lojistikten tarıma, madencilikten ulaşıma kadar pek çok alanda hayvan emeğinin arşiv belgeleri ve farklı kaynak türleri üzerinden nasıl izlenebileceğini tartıştı.

Soru-cevap bölümünde tarihsel hayvan  varlığına dair belge ve kaynak yetersizliği gündeme geldi. Usta, eksik arşiv verilerinin araştırmacıyı yorum yapmaktan alıkoymaması gerektiğini belirtti. Gündoğdu ise sokak köpekleri üzerine gelen bir soruya yanıtında, hayvanların yalnızca duygusal bir çerçevede değil, eleştirel ve akademik bir bakışla ele alınmasının önemine dikkat çekti.

Etkinlikte, “Hayvanlar nasıl tarihselleştirilebilir?” ve “Hayvan perspektifinden tarih nasıl yazılabilir?” soruları etrafında yürütülen tartışmalarda; konuşmacılar, hayvan çalışmaları ile maduniyet çalışmaları arasındaki paralelliklere dikkat çekerek, bu alandaki yaklaşımın disiplinlerarası bir temele dayanması gerektiğini vurguladılar. Ana akım tarih yazımının türcü ve insan merkezli yapısı eleştirilirken, hayvan tarihçiliğinin sunduğu yöntemsel ve kuramsal imkânlar tartışıldı. Hayvan tarihinin, geleneksel tarih anlayışından hangi yönleriyle ayrıldığına dair değerlendirmeler yapıldı. Konuşmalarda ayrıca, bu alandaki tarih yazımının güçlü bir yorum yeteneği ve entelektüel cesaret gerektirdiği ifade edildi.

Konuşmacılar panelde 2023 sonunda kurulan Hayvanât: Hayvan Tarih Ağı’nı da tanıtma şansı buldular. Gündoğdu, “hayvan tarihi ağı” ifadesinin özellikle seçildiğini vurgulayarak, ağın akademisyenler ve öğrenciler için bir buluşma noktası olmasını hedeflediklerini söyledi. Hayvanât, Osmanlı-Türkiye tarihçiliğine türler arası bir perspektif kazandırmak ve bu alanda çalışan araştırmacılar arasında işbirliğini güçlendirmeyi hedefliyor.